Sefaria (İbranice’de “kütüphane” anlamına gelir), Yahudi yazılı geleneğinin en geniş dijital derlemelerinden birini sunan kar amacı gütmeyen bir platformdur. 2011 yılında gazeteci ve yazar Joshua Foer ile teknoloji uzmanı Brett Lockspeiser tarafından kurulan Sefaria, çocukluk arkadaşı olan bu iki ismin Talmud ve diğer temel Yahudi metinlerinin çevrimiçi ortamda erişilemez olmasından duydukları ortak hayal kırıklığıyla ortaya çıkmıştır. 2013 yılında resmi olarak bir sivil toplum kuruluşuna dönüşen Sefaria, kısa sürede Yahudi dünyasının en kapsamlı dijital kütüphanelerinden biri haline gelmiştir.
Platform, Tora’dan Talmud’a, Midraş’tan Zohar’a kadar üç bin yılı aşkın sürede oluşmuş metinleri çevrimiçi olarak erişime açar. Kutsal metinlerin yanı sıra dua kitapları, halakhik literatür, etik ve felsefi eserler, mistik çalışmalar, Hasidik metinler, modern yorumlar ve akademik kaynaklar da koleksiyonda yer alır. İbranice, Aramice ve Judeo-Arapça gibi orijinal dillerin yanında İngilizce başta olmak üzere birçok dile yapılmış çeviriler bulunur. Kullanıcılar metinler arasında çift dilli okuma yapabilir, karşılaştırmalar yapabilir ve kendi notlarını ekleyerek kişisel bir okuma deneyimi oluşturabilir.
Sefaria’nın en dikkat çekici özelliği, metinleri birbiriyle ilişkilendirilmiş biçimde sunmasıdır. Örneğin Tanakh’tan bir ayet açıldığında, aynı ekranda o ayete dair klasik ve modern yorumlara erişim sağlanabilir. Bu sayede platform yalnızca metinleri değil, tarih boyunca üretilmiş çok katmanlı yorum ağını da görünür kılar.
Platformun sunduğu araçlar, kullanıcıların bireysel veya kolektif çalışma yapmasını kolaylaştırır. Source Sheet Builder aracı, kütüphanedeki metinlerle kişisel kaynak sayfaları oluşturmayı mümkün kılar; bu sayfalar çevrimiçi paylaşılabilir veya PDF olarak indirilebilir. Öğrenciler, öğretmenler ve araştırmacılar için ders materyalleri hazırlama, çalışma grupları kurma ve çevrimiçi işbirliği yapma olanağı sunar. Ayrıca Parashat HaShavua (haftalık Tora bölümü), Daf Yomi (günlük Talmud), 929 (günlük Tanakh), Rambam Yomi ve Mishnah Yomi gibi düzenli öğrenme takvimleriyle farklı seviyelerde sürekli öğrenim imkanı sağlar.
Sefaria’nın içeriği farklı kaynaklardan derlenir. Kamuya ait eserler dijitalleştirilerek platforma aktarılır; gönüllüler ve uzmanlar tarafından düzeltilip düzenlenir. Bazı yayıncılar da eserlerini doğrudan Sefaria’ya kazandırmıştır. Son yıllarda İbn Ezra’nın Tora yorumlarının tam çevirisi, yeni Tanakh çevirileri ve kabalistik eserler koleksiyona eklenmiştir. Özellikle 2017 yılında William Davidson Talmud’un yayımlanması, Sefaria’nın en önemli dönüm noktalarından biridir; Talmud böylece İbranice ve İngilizce dillerinde tamamen açık erişimli hale gelmiştir.
Platform açık kaynak politikasıyla çalışır. Yazılım altyapısı, API desteği ve açık lisans modeli sayesinde araştırmacılar ve geliştiriciler, tarihin en büyük dijital Yahudi metin veritabanını farklı projelerde kullanabilir. Sefaria’nın mobil uygulaması ise tüm kütüphaneyi çevrimdışı erişim için indirme olanağı sunar.
Bugün Sefaria, milyonlarca ziyaretçisiyle hem bireysel hem de toplumsal öğrenme süreçlerini dönüştüren bir platformdur. Amaç yalnızca klasik metinleri korumak değil, onları geçmişten bugüne ve bugünden geleceğe taşıyarak sürekli yeni yorumlarla zenginleştirmektir. Bu sayede Sefaria, kadim bilgeliğin çağdaş sorularla bağ kurmasını, yeni nesillerin bu mirasa kendi katkılarını eklemesini ve Yahudi yazılı geleneğinin dijital çağda da canlı kalmasını sağlar.
