Künyesi
Lewis Glinert, The Story of Hebrew (İbranicenin Hikâyesi)
Yayın tarihi: 2017 (Princeton University Press)
Sayfa sayısı: 296
ISBN: 9780691153292
Basılı ve e-kitap formatlarında mevcut.
Türkçe çeviris: Yok
Konu ve İçerik
The Story of Hebrew, İbranicenin üç bin yılı aşan serüvenini ele alıyor. Eser, İbranicenin yalnızca kutsal metinlerin dili değil, aynı zamanda Yahudi kimliğinin, dini yaşamın ve kültürel üretimin taşıyıcısı olduğunu vurguluyor. Glinert, bu dili “ölü” sayanlara karşı, aslında her dönemde farklı biçimlerde yaşamaya devam eden bir gelenek olduğunu gösteriyor.
Kitap, Babil sürgününden sonra hahamların dili nasıl koruduğunu, ibadet ve öğrenim dili olarak nasıl sabit tuttuğunu açıklıyor. Orta Çağ’da Sefarad ve Aşkenaz çevrelerinde İbranice yalnızca dua metinlerinde değil, bilimsel araştırmalarda, felsefi tartışmalarda ve şiirlerde de kullanıldı. Özellikle Endülüs ve İtalya’daki Yahudi bilginler sayesinde İbranice, Arapça ve Latince ile entelektüel bir köprü haline geldi.
Hristiyan dünyası da İbraniceye yoğun ilgi gösterdi. Reform ve Karşı-Reform dönemlerinde İncil’in asıl diline dönme arzusu, İbraniceyi Hristiyan teologların, hümanistlerin ve siyasal düşünürlerin gündemine taşıdı. Bazı dönemlerde hayranlıkla sahiplenilen bu dil, kimi zaman da kuşkuyla karşılandı. Kabalacı gelenek, Hristiyan entelektüel ilgisiyle buluşarak dilin mistik boyutunun geniş kitlelere ulaşmasını sağladı.
Modern dönemde İbranicenin hikâyesi bambaşka bir yön kazandı. 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında Eliezer Ben Yehuda ve diğer öncüler, İbraniceyi yeniden canlandırarak modern bir ulusun dili haline getirdiler. Kitap, bu dönüşümü yalnızca bir dil reformu olarak değil, bir halkın kimlik mücadelesinin ve hayatta kalma iradesinin sembolü olarak yorumluyor. İsrail Devleti’nin kuruluşuyla birlikte İbranicenin günlük dil haline gelmesi, dünya tarihinde eşine az rastlanır bir başarı olarak öne çıkıyor.
Bugün İbranice, milyonlarca insanın anadili olarak konuşuluyor. Glinert, modern İsrail’deki bu dilin canlılığını, aynı zamanda Ortodoks çevrelerde yeniden doğan metinsel kültürle ilişkilendiriyor. Böylece eser, İbranicenin hem tarihsel bir hafıza dili hem de güncel bir kimlik dili olarak işlevini ortaya koyuyor. Türkiye’deki okur için de bu anlatı dikkat çekici: Osmanlı Yahudileri dua dili olarak İbraniceyi nasıl korudular, Ladino ve Türkçeyle nasıl yan yana yaşattılar sorusu, kitabın sunduğu genel çerçeveye bağlanabilir.
İçindekiler
1. “İbrani Olsun” (“Let There Be Hebrew”)
2. Kudüs, Atina ve Roma (Jerusalem, Athens, and Rome)
3. Tevrat’ı ve İbranice’sini Korumak (Saving the Bible and Its Hebrew)
4. Sefarad Klasik Çağı (The Sephardic Classical Age)
5. Ortaçağ Aşkenaz ve İtalya: Bilimler, Soneler ve Kutsal (Medieval Ashkenaz and Italy: Sciences, Sonnets, and the Sacred)
6. Hristiyan Hayal Gücünde İbranice I: Ortaçağ Tasarımları (Hebrew in the Christian Imagination I: Medieval Designs)
7. Hristiyan Hayal Gücünde İbranice II: Kabalacılardan Kolonicilere (Hebrew in the Christian Imagination II: From Kabbalists to Colonials)
8. Bu Kemikler Canlanabilir mi? Modernliğin Şafağında İbranice (Can These Bones Live? Hebrew at the Dawn of Modernity)
9. İbrani Devleti (The Hebrew State)
Neden İlginizi Çekebilir?
İbranicenin hikâyesi, yalnızca bir dilin tarihi değil, aynı zamanda bir halkın kimliğinin ve sürekliliğinin aynasıdır. Kitap, İbranicenin bazen unutulup sonra yeniden canlandığını, bazen dışarıdan hayranlıkla, bazen de kuşkuyla karşılandığını ortaya koyuyor. Yahudiler için dua, öğrenim ve kimlik dili olan İbranice; Hristiyanlar için kutsal metinlere açılan bir kapı, hatta siyasal bir simge oldu. Bu yönüyle eser, hem Yahudi tarihi hem de Batı düşüncesi açısından çok katmanlı bir bakış sunuyor.
Okuyucuya Katkısı
The Story of Hebrew, öğrenciler için İbranicenin tarihine açık ve berrak bir giriş, araştırmacılar içinse farklı dönemleri karşılaştırmalı biçimde inceleme olanağı sağlıyor. Genel okuyucu içinse Tevrat’tan modern İsrail’e uzanan bu dil yolculuğunu anlaşılır, sürükleyici ve ilham verici bir anlatımla sunuyor.
Yazar Hakkında
Lewis Glinert, Dartmouth College’da Yahudi Çalışmaları Profesörüdür. Cambridge Üniversitesi’nde dilbilim eğitimi aldı ve Yahudi dili ile kültürü üzerine birçok çalışma yayımladı. Modern İbranicenin dili, kimliği ve kültürel-siyasal boyutları üzerine yaptığı araştırmalarla tanınır. The Story of Hebrew, Glinert’in akademik titizliği geniş bir okuyucu kitlesine hitap eden akıcı bir üslupla birleştirdiği önemli eserlerinden biridir.
