2004 yılında Brüksel’de kurulan Association Européenne pour la Présérvation et la Valorisation de la Culture et du Patrimoine Juifs (AEPJ), Türkçe adıyla Avrupa Yahudi Kültür ve Mirası Koruma ve Tanıtma Derneği, kar amacı gütmeyen bir Avrupa ağıdır. Dernek, Yahudi kültürel mirasını korumak, tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla kıta çapında projeler geliştirir. Kamu kurumları, vakıflar, Yahudi topluluk federasyonları ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yaparak geniş bir koordinasyon ağı oluşturur.
AEPJ’nin temel faaliyet alanları arasında Yahudi mirasına ait mekanları konu alan eğitim programları düzenlemek, kültürel girişimleri desteklemek ve uluslararası projeleri hayata geçirmek yer alır. Kuruluş, profesyonellere eğitim, mesleki gelişim ve uygulama örneklerinin paylaşımı konularında rehberlik eder. Ayrıca insan hakları, kültürel çeşitlilik ve kültürler arası diyalog gibi evrensel değerleri güçlendirmeyi amaçlar. Yahudi mirasının Avrupa kimliğiyle bütünleşmesini destekleyerek toplumlar arasında etkileşimi artırır.
En bilinen projelerinden biri, Avrupa Yahudi Mirası Rotaları (European Routes of Jewish Heritage) programıdır. Avrupa Konseyi tarafından resmi kültürel rota olarak kabul edilen bu girişim, farklı ülkelerdeki Yahudi tarihi mekanlarını ulusal, bölgesel ve tematik yollarla birbirine bağlar. Bu rotalar, sanat, mimari, gelenekler, yemek kültürü ve Yahudi topluluklarının tarihsel katkılarını görünür kılar. Böylece hem eğitim hem de kültürel turizm açısından değerli bir keşif ağı sunar.
Her yıl eylül ayında 30’dan fazla ülkede düzenlenen Avrupa Yahudi Kültürü Günleri (European Days of Jewish Culture) ise AEPJ’nin en geniş katılımlı etkinliğidir. Seminerler, konserler, sergiler, tiyatro performansları, gastronomi etkinlikleri ve çevrimiçi programlarla Yahudi kültürünün çeşitliliği kutlanır. Festival her yıl farklı bir tema etrafında şekillenir; 2023’te “Hafıza” (Memory), 2025’te ise “Aile” (Family) teması işlenmektedir. Etkinliğin amacı, Yahudi yaşamını topluma farklı yönleriyle tanıtmak, diyalogu güçlendirmek ve önyargılara karşı farkındalık oluşturmaktır.
AEPJ, ayrıca Avrupa Yahudi Mirası Eğitim Programı (European Jewish Heritage Training Programme) ile gönüllülere, uzmanlara ve kurumlara profesyonel eğitimler sunar. Arşivcilik, kültürel yönetim, hikaye anlatıcılığı, topluluk katılımı, turizm ve sürdürülebilirlik gibi konularda atölyeler düzenlenir, deneyimler paylaşılır. Bu program, Yahudi mirasını koruyacak ve geleceğe taşıyacak insan kaynağını geliştirmeyi hedefler.
Dernek, üyeleriyle bilgi ve kaynak paylaşımını teşvik eder, kültürel turizmin farklı alanlarında kapasite gelişimine katkı sağlar. Yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde ağ kurma ve işbirliklerini destekleyerek Yahudi mirasına yönelik çalışmaları güçlendirir.
AEPJ, bütün bu faaliyetleriyle Yahudi kültürünü yalnızca Yahudi topluluklarına değil, tüm Avrupa toplumlarına tanıtır. Kültürel mirasın korunmasının toplumsal barışa, karşılıklı anlayışa ve ortak Avrupa kimliğinin oluşumuna katkı sağlayacağına inanır. Avrupa Yahudi Kültürü Günleri’nden miras rotalarına, eğitim programlarından belgeleme çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede yürüttüğü projelerle Yahudi kültürünün canlılığının sürdürülmesinde ve bu mirasın toplumsal bellekte yer bulmasında öncü bir rol üstlenir.
