Yiddish Book Center (Yidiş Kitap Merkezi), Amerika Birleşik Devletleri’nin Massachusetts eyaletinde, Amherst kentinde yer alan ve Yidiş dilini ile kültürünü korumaya adanmış bir kurumdur. 1980 yılında Aaron Lansky tarafından kuruldu. Lansky, Yidiş kitaplarının yok olma tehlikesini fark ederek gönüllülerden oluşan bir ağ kurdu. Bu girişim sayesinde kısa sürede yüz binlerce eser toplandı. Başlangıçta yalnızca 70.000 kitabın kaldığı sanılıyordu; bugün ise bir milyondan fazla kitap kurtarılmış durumda. Toplanan eserler 26’dan fazla ülkede 600’den fazla araştırma kütüphanesine ulaştırıldı.
Kütüphanenin en bilinen girişimlerinden biri Steven Spielberg Dijital Yidiş Kütüphanesi’dir. Bu proje kapsamında 12.000’den fazla kitap tarandı ve ücretsiz erişime açıldı. Koleksiyon, klasik Yidiş edebiyatından çocuk kitaplarına, Holokost öncesi Doğu Avrupa Yahudi cemaatlerini anan yizkor kitaplarından sesli kayıtlara kadar geniş bir çeşitlilik sunar. Buna ek olarak sözlü tarih çalışmaları, podcastler ve güncel dijital içerikler de yayımlanır.
Yiddish Book Center yalnızca arşivcilikle sınırlı değildir. Öğrencilere ve öğretmenlere yönelik eğitim programları yürütür, burs ve çeviri projeleri destekler. Sürekli ve dönemsel sergilerle ziyaretçilere Yidiş kültürünü tanıtır. Her yıl düzenlenen “Yidstock: The Festival of New Yiddish Music” ile de Yidiş müziği kutlanır.
Kurumun yayıncılık faaliyeti de önemlidir. İngilizce yayımlanan Pakn Treger dergisi, Yidiş kültürü ve edebiyatı üzerine içerikler sunar. White Goat Press adıyla yürütülen yayın programı ise Yidiş edebiyatının yeni çevirilerini dünyaya kazandırır.
Bu çalışmalarıyla Yiddish Book Center, yalnızca Amerika’da değil, dünyanın birçok bölgesinde Yidiş mirasının görünür olmasına katkı sağlamıştır. 2014 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin en saygın ödüllerinden biri olan National Medal for Museums and Libraries ile onurlandırılmıştır.
Bugün kuruluşun temel amacı değişmemiştir: Yidiş dili ve kültürünün kaybolmasını engellemek, geçmişten devralınan bu mirası gelecek kuşaklara taşımak ve modern topluma erişilebilir kılmak. Arşivlemekle yetinmeyip bu kültürün okunmasını, anlaşılmasını ve yeniden üretilmesini sağlayarak Yidiş’i çağdaş Yahudi kimliğinin canlı bir parçası olarak yaşatmaktadır.
